مقایسهی اثر استرس فیزیکی و روانی بر پاسخدهی آئورت ایزوله به کلرور پتاسیم و فنیل افرین در موش صحرایی

چکیده مقدمه: استرس به خصوص نوع مزمن آن آثار مخرب زیادی بر سلامت دارد. نقش استرس در ایجاد اختلالهای قلبی ـ عروقی مانند فشار خون بالا، سکتهی قلبی، آترواسکلروز، ایسکمی میوکارد و آریتمیهای قلبی روشن شده است. هدف این مطالعه بررسی اثر استرسهای فیزیکی و روانی مزمن و مقایسهی آنها بر پاسخدهی آئورت ایزولهی جدا شده در رت میباشد. مواد و روشها: آزمایشهای بر روی موشهای صحرایی نر از نوع آلبینو ویستار با محدودهی وزنی 250-200 گرم انجام شد. حیوانات در 3 گروه استرس فیزیکی، استرس روانی و شاهد که هر گروه شامل 12 سر موش بود، آزمایش شدند. استرس فیزیکی و روانی به مدت سه هفته توسط communication box اعمال شد. پس از پایان استرس حیوانات بیهوش، حفرهی شکمی باز، آئورت سینهای حیوان جدا و اندوتلیوم آن پاک شد. فعالیت انقباضی آئورت جدا شده پس از اتصال به ترانسدیوسر ایزومتریک و اعمال غلظتهای 60-5 میلیمولار کلرید پتاسیم و غلظتهای 10-6 تا 10-10 مولار فنیل افرین اندازهگیری و مقایسه شد. کورتیکوسترون سرم در همهی گروهها روی نمونههای تهیه شده قبل و بعد از مداخله با روش رادیوایمونواسی سنجیده شد. یافتهها: در گروه استرس فیزیکی میزان کورتیکوسترون سرم قبل از اعمال استرس (40±402) نانوگرم در میلیلیتر بود که پس از استرس به (94±721) رسید (05/0p<). این مقدار در گروه استرس روانی (114±400) نانوگرم در میلیلیتر بود که در انتهای استرس به (84±946) نانوگرم در میلیلیتر رسید که افزایش معنیداری داشت (05/0p<). در هر دو گروه استرس فیریکی و روانی پاسخدهی آئورت به کلرید پتاسیم و فنیل افرین به طور معنیداری (05/0p<) کمتر از گروه شاهد بود. نتیجهگیری: استرس فیزیکی و روانی مزمن سبب افزایش میزان کورتیکوسترون سرم و کاهش پاسخدهی آئورت ایزولهی موش صحرایی به کلرید پتاسیم و فنیل افرین میشود. نتایج این مطالعه مشخص میکند که اثر سوء استرس روانی بر سیستم عروقی کمتر از اثر استرس فیزیکی نیست.